Ο Μαγικός Κόσμος του παιδικού βιβλίου: Βιβλία για νέους (Φωτεινή πολιτεία)
Φωτεινή πολιτεία, Andres Barba
Εκδόσεις: Μεταίχμιο
Μετάφραση: Βασιλική Κνήτου
Σελίδες: 240
Η ηρεμία μιας μικρής πόλης των Τροπικών, του Σαν Κριστομπάλ, διαταράσσεται, όταν εμφανίζονται ξαφνικά τριάντα δύο παιδιά άγνωστης ταυτότητας και προέλευσης. Τα παιδιά αυτά, τα οποία είναι από εννέα έως δώδεκα χρονών, τριγυρνούν μέσα στην πόλη, παίζουν , συμπεριφέρονται με ελευθεριότητα και εγκληματούν. Αποτελούν ένα αξιοπερίεργο και ασυνήθιστο φαινόμενο, αρχικά, και σταδιακά σκορπούν το φόβο και την καχυποψία. Ποια είναι; Από πού ήρθαν στην πόλη; Ποια είναι η καταγωγή τους; Ποια γλώσσα είναι αυτή που μιλούν και κανείς δεν τα κατανοεί; Η τοπική κοινωνία τους θεωρεί εχθρικούς εισβολείς και θα στραφεί εναντίον τους, καθώς η δράση τους κορυφώνεται. Θα ξεκινήσουν από κλοπές τις οποίες διαπράττουν τη νύχτα, ενώ τη μέρα με ένα μαγικό τρόπο εξαφανίζονται από την πόλη. Ώσπου μια μέρα θα εισβάλλουν σε ένα σούπερ μάρκετ , θα βιαιοπραγήσουν και θα δολοφονήσουν δύο άτομα. Στη συνέχεια θα αρχίσουν να εξαφανίζονται παιδιά της πόλης και αυτό θα οδηγήσει τις τοπικές αρχές στην καταδίωξη τους – πράγμα δύσκολο, καθώς δε γνωρίζουν πού είναι το καταφύγιο αυτών των παιδιών. Η τελική εξόντωση των 32 ταραχοποιών στοιχείων δε θα φέρει τη λύτρωση στην πόλη, αλλά μάλλον θα κάνει τους κατοίκους να συνειδητοποιήσουν το μερίδιο των ευθυνών τους, καθώς σε όλη τη διάρκεια των γεγονότων η στάση τους ήταν υποκριτική, αφού αρνούνταν να αντιμετωπίσουν την τραγική κατάσταση της ομάδας αυτών των παιδιών, και έκλειναν τα μάτια τους στο πρόβλημα.
Ο αφηγητής είναι ένας υπάλληλος του Υπουργείου Κοινωνικών Υποθέσεων και διηγείται την ιστορία αυτή είκοσι δύο χρόνια μετά. Ο ίδιος έφτασε στην πόλη νιόπαντρος , μόλις διορισμένος από το Υπουργείο Κοινωνικών Υποθέσεων και με μεγάλες προσδοκίες, αφού η ζωή ανοιγόταν μπροστά του. Η πρωτοπρόσωπη αφήγηση του διακόπτεται από την παράθεση ντοκουμέντων- αποσπάσματα συνεντεύξεων, ερευνών , του ημερολογίου ενός κοριτσιού που έζησε την όλη ιστορία. Ο αφηγητής παρουσιάζει με ρεαλισμό την εξέλιξη των γεγονότων και προσπαθεί να εμβαθύνει στα αίτια. Η χρονική απόσταση που μεσολαβεί, από την εποχή που συνέβησαν μέχρι την εποχή της καταγραφής τους, δίνει το πλεονέκτημα στον ίδιο να παρατηρεί με ψύχραιμη ματιά τα όσα είχαν συμβεί στο παρελθόν.
Ο συγγραφέας θέτει στο βιβλίο ένα νοητό όριο ανάμεσα στον κόσμο των παιδιών και τον κόσμο των ενηλίκων. Οι μεγάλοι φαίνεται να μην κατανοούν τα παιδιά- κυρίως φαίνεται να φοβούνται το τι κρύβει το μυαλό τους. Ο κόσμος των παιδιών , στον οποίο επικρατεί η έλλειψη της κανονικότητας και του στρογγυλέματος των όποιων παρεκκλίσεων , τρομάζει τους μεγάλους. Ο άναρχος τρόπος σκέψης τους, η τόλμη τους, η παντελής απουσία φόβου, η αίσθηση της απόλυτης ελευθερίας και η παιγνιώδης διάθεση τους, έρχεται σε αντίθεση με το δομημένο κόσμο των ενηλίκων. Ο συγγραφέας μέσω του αφηγητή αναγνωρίζει την εσφαλμένη στάση των μεγάλων, οι οποίοι, αντί να προσεγγίσουν την ομάδα των περιπλανώμενων παιδιών και να τα βοηθήσουν να ενταχθούν στην κοινωνία , απέστρεψαν το βλέμμα τους και τα άφησαν στην τύχη τους αγνοώντας κάτι βασικό: ότι εφόσον άφησαν χώρο στο κακό, εκείνο θα γιγαντωνόταν και θα έκανε κατάληψη στην πόλη.
Η υποκρισία των κατοίκων της πόλης και η απουσία ανθρωπιάς και ειλικρινούς ενδιαφέροντος για τις υπάρξεις αυτές αποτελούν ένα καθρέφτη της σημερινής κοινωνίας. Μας θυμίζει τη γνωστή φράση: «Μακριά από μας». Όμως αυτό το μακριά είναι πολύ σχετικό και κάποια στιγμή θα φτάσει στην πόρτα μας..
Ο συγγραφέας εξηγεί ότι εμπνεύστηκε από τα παιδιά Γκουαρανί, που συνάντησε στην πόλη Ποσάδας στην Αργεντινή, στα σύνορα με την Παραγουάη. Εμπνεύστηκε επίσης από τα παιδιά των τσιγγάνων που ζούσαν σε έναν καταυλισμό κοντά στη γειτονιά όπου μεγάλωσε, στη Μαδρίτη.
Ο Andres Barba (Μαδρίτη, 1975) είναι ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Ισπανούς συγγραφείς. Το 2001 ήταν υποψήφιος για το βραβείο Herralde (για το μυθιστόρημα La hermana de Katia, το οποίο αργότερα μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο). To 2010 το περιοδικό Granta τον συμπεριέλαβε στη λίστα του με τους καλύτερους νέους ισπανόφωνους συγγραφείς, ενώ το 2017 τιμήθηκε με το βραβείο Herralde για το μυθιστόρημά του Φωτεινή πολιτεία.